Λίμνη Κερκίνη
Υδρόβια βλάστηση την άνοιξη Αργυροπελεκάνοι στη λίμνη Αργυροπελεκάνοι και ψαράδες κοντά στο φράγμα του Λιθότοπου Υδρόβια και παρυδάτια πουλιά στα υγρά λιβάδια Γενική άποψη της λίμνης Γενική άποψη της λίμνης
Υδρόβια βλάστηση την άνοιξη
Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Λάμπρος Λογοθέτης
Αργυροπελεκάνοι στη λίμνη
Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Μαρία Κατσακιώρη
Υδρόβια και παρυδάτια πουλιά στα υγρά λιβάδια
Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Λάμπρος Λογοθέτης
Γενική άποψη της λίμνης
Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Μαρία Κατσακιώρη
Γενική άποψη της λίμνης
Φωτ. Αρχείο ΕΚΒΥ/Θόδωρος Ναζηρίδης

Η Λίμνη Κερκίνη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας των Σερρών, κοντά στα χωριά Λιθότoπoς και Κερκίνη του Νομού Σερρών.

Κοντά στο χωριό Κερκίνη, υπήρχε στην αρχαιότητα μια μικρή, ρηχή λίμνη, η Κερκινίτιδα, η οποία τροφοδοτούνταν από τον ποταμό Στρυμόνα και από άλλες πηγές. Η περιοχή ήταν γνωστή από τις αρχές του αιώνα για τη μεγάλη ορνιθολογική αξία της.

Η σημερινή λίμνη είναι μια τεχνητή λίμνη που υπερκάλυψε τη φυσική. Δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή ενός φράγματος στον ποταμό Στρυμόνα, στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας των Σερρών κοντά στο χωριό Λιθότοπος, την κατασκευή ενός μεγάλου αναχώματος στην ανατολική πλευρά της περιοχής και ενός μικρότερου στα δυτικά για την προστασία του οικισμού της Κερκίνης. Σκοπός της δημιουργίας του ήταν η ανάσχεση και συγκράτηση των πλημμυρικών παροχών του Στρυμόνα, η συγκράτηση των φερτών υλών και η άρδευση της πεδιάδας των Σερρών.

Το μικρό σχετικά βάθος, οι ήπιες κλίσεις στο βόρειο και βορειοανατολικό τμήμα της λίμνης, η υψηλή παραγωγικότητα, η περιοδική κατάκλυση με νερό, ο εμπλουτισμός της λίμνης με θρεπτικές ουσίες, η θέση της σε σχέση με τους διαδρόμους μετανάστευσης των πουλιών, καθώς και η ύπαρξη, παλαιότερα, στον ίδιο τόπο μιας μεγάλης υγροτοπικής έκτασης, είναι από τους παράγοντες που συνέβαλαν στη διατήρηση του ορνιθολογικού πλούτου της περιοχής και έπειτα από τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης.

Περιβάλλεται από καλά δασωμένα βουνά (Κερκίνη, Μαυροβούνι) και υποστηρίζει μια πολύ ενδιαφέρουσα υδρόβια βλάστηση.

Η Λίμνη Κερκίνη τροφοδοτείται από το Στρυμόνα Ποταμό, που ρέει στην Ελλάδα από τη Βουλγαρία, και αποτελεί ένα χερσαίο δέλτα στις εκβολές της λίμνης. Λόγω των μεγάλων ποσοτήτων φερτών υλών που μετέφερε ο ποταμός Στρυμόνας και απέθετε στη λίμνη, η χωρητικότητα της σε νερό μειώθηκε. Για το λόγο αυτό, κατασκευάσθηκε ένα νέο μεγαλύτερο φράγμα, επεκτάθηκε και ανυψώθηκε το ανατολικό ανάχωμα, κατασκευάσθηκε ένα νέο ανάχωμα στα δυτικά και έγινε εκτροπή και διευθέτηση της κοίτης του Στρυμόνα ανάντη της λίμνης. Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1982, οπότε άρχισε να λειτουργεί το νέο φράγμα.

Αποτέλεσμα της λειτουργίας του νέου φράγματος, είναι η εποχική διακύμανση της στάθμης της λίμνης κατά 4,5 - 5 μέτρα (από υψόμετρο 31,0 - 31,5 το φθινόπωρο, σε 36 περίπου την άνοιξη), με αποτέλεσμα η επιφάνεια της λίμνης να μεταβάλλεται από 50.000 σε 73.000 περίπου στρέμματα. Ωστόσο οι μεταβολές αυτές προκάλεσαν τις ακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις:

  • Περιορισμό των αβαθών και πλέον παραγωγικών τμημάτων της λίμνης.
  • Κατάκλυση με νερό και βαθμιαία εξαφάνιση των καλαμώνων, που αποτελούν τόπους φωλιάσματος πουλιών και καταφύγια ψαριών.
  • Κατάκλυση με νερό των νησίδων και υγρών λιβαδιών που αποτελούν τόπους τροφοληψίας και φωλιάσματος πουλιών και αναπαραγωγής ψαριών.
  • Υποβάθμιση του παραποτάμιου δάσους.
  • Συρρίκνωση και σχεδόν εξαφάνιση της περιοχής με νούφαρα στο βορειοδυτικό άκρο της λίμνης.

Η περιοχή υπάχθηκε, σύμφωνα με τον Νόμο 3044/2002 (ΦΕΚ 197/Α/27.8.2002), στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης. Με τον Ν. 4685/2020, ο Φορέας εντάχθηκε στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) και ενσωματώθηκε στην Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας.

 

Η ευρύτερη υγροτοπική περιοχή της Λίμνης Κερκίνης προστατεύεται από Διεθνείς Συμβάσεις, Ευρωπαϊκή και Εθνική Νομοθεσία.

 

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Η Τεχνητή Λίμνη Κερκίνη προστατεύεται ως Υγρότοπος Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ με κωδικό 3GR006 (Ramsar Information Sheet).

 

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Τμήματα της ευρύτερης περιοχής εντάσσονται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000. Συγκεκριμένα η περιοχή «Λίμνη Κερκίνη - Κρούσια - Κορυφές Όρους Μπέλες, Άγκιστρο - Χαρωπό» (GR1260001) έχει χαρακτηρισθεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (SAC), ενώ οι περιοχές «Τεχνητή Λίμνη Κερκίνης - Όρος Κρούσια» (GR1260008) και «Όρος Μπέλες» (GR1260010) έχουν χαρακτηριστεί ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (SPA).

 

ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Χαρακτηρισμοί προστατευόμενων περιοχών (Ν. 1650/86, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το Ν. 3937/2011):

Εθνικό Πάρκο
Το 2006 η περιοχή κηρύχθηκε  ως Εθνικό Πάρκο με την ονομασία «Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης» με το ΦΕΚ 98/08.11.2006. Με το ίδιο ΦΕΚ  καθορίστηκαν 4 Περιοχές Απόλυτης Προστασίας της Φύσης εντός του Εθνικού Πάρκου (Α1, Α2, Α3 & Α4), 4 Περιοχές Προστασίας της Φύσης εντός του Εθνικού Πάρκου (Π1, Π2, Π3 & Π4) και 5 Περιοχές Οικοανάπτυξης εντός του Εθνικού Πάρκου (ΟΑ1, ΟΑ2, ΟΒ1, ΟΒ2, ΟΒ3).

Ζώνες Προστασίας
Το έτος 1993 λήφθηκαν μέτρα για την προστασία των υγροτόπων στην ευρύτερη περιοχή της Τεχνητής Λίμνης Κερκίνης με το ΦΕΚ 493/Β/07.07.1993, σύμφωνα με το οποίο καθορίστηκαν οι ακόλουθες Ζώνες Προστασίας:

  • Ζώνη Α (Ζώνη Α και Πυρήνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης)
  • Ζώνη Β
  • Ζώνη Γ

Καταφύγια άγριας ζωής

  • «Καταφύγιο άγριας ζωής Θεοδωρίου - Ανατολής Δήμου Κερκίνης». Ιδρύθηκε στις περιοχές του τέως οικισμού Θεοδωρίου Κοινότητας Ανατολής και νυν Δήμου Κερκίνης, Νομού Σερρών, με τις αποφάσεις υπ' αρ. 51712/2816/25.6.76 και 157987/30.6.1983 του Υπ. Γεωργίας. Τα όρια της περιοχής τροποποιήθηκαν το 2001 με μείωση της έκτασης κατά 14.100 στρέμματα, από 23.000 σε 8.900 στρέμματα (674/Β/01-06-01).
  • «Καταφύγιο Άγριας Ζωής Ξηροπόταμος - Χείμαρρος Δήμου Στρυμονικού». Ιδρύθηκε το 1980 με την υπ' αρ. 172365/2913/21.6.1980 απόφαση του Υπ. Γεωργίας (ΦΕΚ 602/β/2.7.80) ως καταφύγιο θηραμάτων Ξηροποτάμου - Χειμάρρου Δήμου Στρυμονικού του Ν. Σερρών. Το ΦΕΚ τροποποιήθηκε το 2001 με το ΦΕΚ 673/Β/01-06-01, σύμφωνα με το οποίο αυξήθηκε η έκτασή του καταφυγίου κατά 4.000 στρέμματα.
  • «Καταφύγιο άγριας ζωής Πετρίτσιο Δήμου Πετριτσίου». Ιδρύθηκε το 2001 στην περιοχή Πετρίτσι του Δήμου Πετριτσίου με το ΦΕΚ 673/Β/01-06-01 σε μια έκταση 38.500 στρεμμάτων.
  • «Καταφύγιο άγριας ζωής Λιβαδίτσα – Ρούπελ Δήμου Σιδηροκάστρου»: Ιδρύθηκε το 2001 στην περιοχή Λιβαδίτσας - Ρούπελ Δήμου Σιδηροκάστρου και Κοινοτήτων Προμαχώνα & Αχλαδοχωρίου Νομού Σερρών, σε μια περιοχή έκτασης 14.886 στρεμμάτων (ΦΕΚ 674/Β/01.06.2001). Το ΦΕΚ τροποποιήθηκε το 2002 με το ΦΕΚ 347/Β/21.03.2002 με σκοπό την σαφέστερη περιγραφή του καταφυγίου.
  • «Καταφύγιο άγριας ζωής Λίμνη Κερκίνη, Ηράκλειας, Πετριτσίου, Σιδηροκάστρου». Ιδρύθηκε το έτος 2001 στην περιοχή των Δήμων Κερκίνης - Ηράκλειας - Πετριτσίου - Σιδηροκάστρου Νομού Σερρών, με έκταση 200.000 στρεμμάτων (ΦΕΚ 674/Β/01.06.2001). Με τροποποίηση των ορίων του καταφυγίου το 2002, ελαττώθηκε η έκταση του κατά 8.000 στρέμματα και πλέον ανέρχεται σε 192.000 στρέμματα (ΦΕΚ 972/Β/30.07.2002 και 985/Β/31.07.2002).
  • «Καταφύγιο Άγριας Ζωής Πορόιων». Ιδρύθηκε το έτος 2009 στην περιοχή των Δημοτικών Διαμερισμάτων Άνω και Κάτω Πορόιων και Μακρινίτσης Δήμου Κερκίνης του Νομού Σερρών, με έκταση 11.800 στρεμμάτων (ΦΕΚ 270/Δ/03.07.2009).
  • «Καταφύγιο Άγριας Ζωής Χειμάρρου – Λιθοτόπου». Ιδρύθηκε το 2014 με την Απόφαση 73721 π.ε. στο ΦΕΚ 314/Δ/15.07.2014, με εμβαδό 17.725 στρεμμάτων.

Ρυθμίσεις προστασίας: Στα Καταφύγια θηραμάτων απαγορεύεται επ’ αόριστο χρόνο η θήρα κάθε θηράματος. Με βάση το άρθρο 57 του ν. 2637/1998, τα παλιά «Καταφύγια θηραμάτων» του δασικού κώδικα,  μετονομάστηκαν σε «Καταφύγια άγριας ζωής».
Εντός των καταφυγίων άγριας ζωής απαγορεύονται: επ΄αόριστον η θήρα για μη ερευνητικούς σκοπούς, η καταστροφή ζωντανών φυτοφρακτών, η αμμοληψία, η αποστράγγιση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών πόρων και η ένταξη έκτασης καταφυγίου άγριας ζωής σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό. Έργα ή εργασίες εκτελούνται αφού προηγουμένως έχει υποβληθεί Μ.Π.Ε. τύπου Α΄και έχει χορηγηθεί Ε.Π.Ο. Κατ΄εξαίρεση επιτρέπεται η σύλληψη ειδών της άγριας πανίδας και η μεταφορά τους προς εμπλουτισμό άλλων κατάλληλων περιοχών μόνο από τη Δασική Υπηρεσία.

Μέτρα προστασίας

Με την Απόφαση  Αριθμ. 124376/1685 στο ΦΕΚ 1278/Β/29.06.2015 εγκρίνεται τοπικό Σχέδιο Δράσης για την προστασία προστατευόμενων ειδών της άγριας πανίδας στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης και της ευρύτερης περιοχής.

 

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΤΟΥ ΕΚΒΥ

Η Λίμνη Κερκίνη περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Ελληνικών Υγροτόπων του ΕΚΒΥ (Φυτώκα κ.άλ., 2000*) με κωδικό GR126046000 και με την τυπολογία κατά Ramsar «Τεχνητές λίμνες / Φράγματα».

* Φυτώκα, Ελένη, Θ. Παρτόζης, Δ. Χουβαρδάς, Π.Α. Γεράκης και Μ. Καρτέρης. 2000. Απογραφή Ελληνικών Υγροτόπων στο πλαίσιο του έργου «Ενημέρωση και Εμπλουτισμός Εθνικής Βάσης Δεδομένων για τους Ελληνικούς Υγροτόπους». Βάση Δεδομένων. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων και Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.

Χλωρίδα

Η λίμνη Κερκίνη έχει πλούσια βλάστηση με χαρακτηριστικότερα στοιχεία τα νούφαρα και άλλα πλευστόφυτα κυρίως στα βορειοδυτικά άκρα της.

Στο ΒΑ τμήμα της λίμνης στις εκβολές του Στρυμόνα εκτείνεται το παραποτάμιο δάσος, χώρος τροφοληψίας και φωλεοποίησης πολλών σπάνιων πουλιών.

Επίσης χαρακτηριστικό στοιχείο της χλωρίδας του υγροτόπου υπήρξαν οι καλαμώνες που όμως έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Η ομορφιά και η ποικιλομορφία της βλάστησης του υγροτόπου (ιδίως το παρόχθιο δάσος και τα νούφαρα) και της ευρύτερης περιοχής είναι ένα από τα στοιχεία που έλκουν τους επισκέπτες.


Πανίδα

Στη λίμνη και τα γύρω βουνά έχουν καταγραφεί 300 και πλέον είδη πουλιών. Από αυτά, ο αργυροπελεκάνος, η λαγγόνα, η βαλτόπαπια, ο θαλασσαετός, ο σταχτοτσικνιάς, ο λευκοτσικνιάς, ο κρυπτοτσικνιάς, ο νυχτοκόρακας, ο αργυροτσικνιάς και ο πορφυροτσικνιάς είναι ήδη προστατευτέα υψηλής προτεραιότητας.

Στον υγρότοπο φιλοξενούνται επίσης σημαντικές αποικίες από κορμοράνους, χουλιαρομύτες και χαλκόκοτες, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν νέα είδη στην περιοχή όπως η νανόχηνα, το φοινικόπτερο, ο κυνηγογέρακας και ο νανόκυκνος. Απαντούν επίσης σπάνια αρπακτικά πουλιά όπως ο βασιλαετός και ο χρυσαετός.

Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κερκίνης διαβιούν πολλά είδη θηλαστικών εκ των οποίων κάποια είναι απειλούμενα με εξαφάνιση, όπως η βίδρα, το τσακάλι και ο λύκος.

Στο παρόχθιο δάσος και τις γύρω από τη λίμνη υγρές περιοχές απαντούν 10 περίπου είδη αμφιβίων και περισσότερα από 20 είδη ερπετών.

Εξέχον στοιχείο της πανίδας είναι και τα βουβάλια που σχηματίζουν τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ελλάδα. Άλλοτε τα βουβάλια ήταν χαρακτηριστικό είδος των περισσότερων ελληνικών υγροτόπων.

Τέλος, αναφορικά με την ιχθυοπανίδα, στο ευρύτερο σύστημα Κερκίνης – Στρυμόνα έχουν καταγραφεί πάνω από 30 είδη ψαριών, ορισμένα από τα οποία με εμπορική αξία.

Πολιτισμός

H λίμνη που την τροφοδοτεί ο Στρυμόνας είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Οι ιστορικοί των αρχαίων χρόνων αναφέρουν μια λίμνη με το όνομα "Πρασσιάδα" στο βορειοδυτικό τμήμα της πεδιάδας των Σερρών. Η πρώτη αναφορά για τον Στρυμόνα γίνεται από τον Ησίοδο στη «Θεογονία» στα μέσα του 8ου π.χ. αιώνα. Οι ιστορικοί της εποχής αναφέρουν επίσης για πρώτη φορά την ονομασία Κερκίνη, αποκαλώντας τη μεγάλη λίμνη στη νότια πλευρά της λεκάνης των Σερρών «Κερκινίτιδα».

Αναφέρουν ακόμη, ότι ο ποταμός Στρυμόνας ήταν πλωτός μέχρι την Ηδωνίδα πόλη των "Εννέα Οδών", τη σημερινή Αμφίπολη. Γύρω από τη λίμνη κατοικούσαν Θρακικές φυλές Σίντιοι, Βισάλτες, Παίονες και Ήδωνες, μέχρι που εκδιώχτηκαν από τους Μακεδόνες τον 5°π.Χ. αιώνα. Στην περιοχή υπήρχαν δάση από βελανιδιές, οξιές, πεύκα και καστανιές, όπου ζούσαν κάπροι, ελάφια, αρκούδες, τεράστιοι ταύροι, λεοπαρδάλεις, λίγκες και λιοντάρια. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το 480 π.χ., κατά το πέρασμα του Περσικού στρατού από το Στρυμόνα, οι καμήλες του Ξέρξη δέχθηκαν επίθεση από λιοντάρια.

Στην είσοδο της κοιλάδας του Μέσου Στρυμόνα βρίσκεται νεολιθικός οικισμός ο οποίος είναι μοιρασμένος στην αγροτική περιοχή του εγκαταλειμμένου ελληνικού χωριού Μεσαίας Νέου Πετριτσίου και του βουλγαρικού χωριού Topolnica. Ο οικισμός εντοπίσθηκε το 1979 σε επιφανειακές έρευνες που διοργάνωσε το αρχαιολογικό μουσείο του Petrich.

Τρεις φάσεις κατοίκισης εντοπίσθηκαν στον οικισμό οι οποίες ανήκουν στη Νεότερη Νεολιθική Εποχή (5200 π.Χ.-4200 π.Χ.). Εξαιρετικά ενδιαφέρον εύρημα αποτελούν τα κατάλοιπα μεταλλουργίας χαλκού. Επίσης στο πήλινο χωνευτήρι που βρέθηκε στον οικισμό βρέθηκε το αρχαιότερο στον ευρωπαϊκό χώρο δείγμα τήξης μεταλλεύματος χαλκού.

Στα χρόνια του Βυζαντίου, η περιοχή είναι γνωστή για τη μάχη στο Κλειδί κατά την οποία ο Αυτοκράτορας Βασίλειος ο επονομαζόμενος Bουλγαροκτόνος, νίκησε τους Βούλγαρους και επανένταξε την περιοχή στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η περιοχή ήταν θέατρο πολλών μαχών. Τότε έγινε και η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους και τους Βουλγάρους και η ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα.

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, περίπου 85.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα των Σερρών. Μέσα σε λίγα χρόνια, το 20% αυτών αποδεκατίστηκε από ελονοσία. Για την καταπολέμηση της ελονοσίας, αλλά και λόγω της ανάγκης για καλλιεργήσιμα εδάφη, ξεκίνησαν τα αντιπλημμυρικά και αποστραγγιστικά έργα στην πεδιάδα των Σερρών.

Στους νεότερους χρόνους, στην περιοχή έγιναν μάχες κατά των Γερμανών, με την αντίσταση του Ελληνικού Στρατού στα οχυρά της συνοριακής γραμμής Μεταξά, με πιο γνωστά τα οχυρά Ρούπελ και Ιστίμπεη.

Το οχυρό του Ρούπελ είναι μια στενή λωρίδα γης που σχηματίζεται από το ρου του ποταμού Στρυμόνα, ανάμεσα από τα βουνά Μπέλες και Άγκιστρο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 322 m δίπλα στον οικισμό Προμαχώνα. Είναι το μεγαλύτερο από τα 21 συγκροτήματα οχυρών της συνοριακής γραμμής Μεταξά με μέτωπο 2500 μέτρα. Το Ρούπελ αντιστάθηκε δυο φορές στην εισβολή του βουλγαρικού και του γερμανικού στρατού, την πρώτη το 1916 και τη δεύτερη τον Απρίλιο του 1941 και εγκαταλείφθηκε από τη φρουρά του και παραδόθηκε στους Γερμανούς στις 10 Απριλίου του 1941, ύστερα από διαταγή κατάπαυσης του πυρός. Σήμερα λειτουργεί ως μνημείο και οι επισκέπτες μπορούν να δουν τμήμα των οχυρών και να επισκεφτούν το Μουσείο του, το περίπτερο επισκεπτών, το παρατηρητήριο και το Ηρώο πεσόντων. Πληροφορίες στο τηλ. 2321095102.

Το οχυρό του Ιστίμπεη βρίσκεται στο όρος Μπέλες σε υψόμετρο 1339 μέτρων και σε απόσταση 16 χιλιομέτρων από τον οικισμό Νέο Πετρίτσι. Απέχει περίπου 250 μέτρα από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Το οχυρό σε συνδυασμό με τα οχυρά Άσπρη Πέτρα και Στήριγμα αποτελούσε βάση εξόρμησης για επιθετική ενέργεια προς το Πετρίτσι της Βουλγαρίας. Σήμερα, στο οχυρό υπάρχει Μουσείο, Παρατηρητήριο, Ξενώνας και ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου. Πληροφορίες στο τηλ. 2321095102.


Υποδομές περιβαλλοντικής ενημέρωσης

Στη λίμνη Κερκίνη ποικίλες υποδομές παρέχουν πληροφόρηση για τον υγρότοπο, αλλά και για ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στην περιοχή:

Κέντρο Πληροφόρησης Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
Βρίσκεται στον οικισμό Κερκίνη και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α./Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας/Παράρτημα Κερκίνης. Διαθέτει μόνιμο εκθεσιακό χώρο και παρέχει τη δυνατότητα οργανωμένων ξεναγήσεων. Περισσότερες πληροφορίες εδώ και στο τηλέφωνο 2327028004.

Γραφείο Προώθησης Οικοτουρισμού Λίμνης Κερκίνης
Βρίσκεται στον Λιθότοπο, σε μικρή απόσταση από το φράγμα της λίμνης και έχει ως σκοπό να συντονίσει τις προσπάθειες που καταβάλλουν ιδιώτες ή φορείς της περιοχής προκειμένου να υπάρξει μια πιο ολοκληρωμένη προώθηση του αειφόρου τουρισμού στη λίμνη Κερκίνη.  Περισσότερες πληροφορίες εδώ και στο τηλέφωνο 2325041116.

Επίσης, η περιοχή της Κερκίνης προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για παρατήρηση της άγριας ζωής, αλλά και ξεναγήσεις με βάρκες που ξεκινούν από τα λιμανάκια στην Κερκίνη, τον Λιθότοπο και το Μανδράκι.

Σύμφωνα με την αποδελτίωση Τύπου για την περιοχή…

 

Τον Σεπτέμβριο του 1995 στα πλαίσια του προγράμματος MEDWET, διεξήχθη στις Σέρρες σεμινάριο με θέμα την «Αειφορική Διαχείριση του νερού της Λίμνης Κερκίνης». Το σεμινάριο αφορούσε στην εφαρμογή, τα προβλήματα, το βαθμό επιτυχίας, αλλά και τη θετική αλληλεπίδραση των διαφορετικών τύπων δράσεων στην περιοχή.
(Μακεδονία 24/9/1995, 1/10/1995 & 9/12/1995, Ακριτική Φωνή 26/9/1995, Θεσσαλονίκη 26/9/1995, BONUS 27/9/1995, Η Πρόοδος 3/12/1995 & 7/12/1995, Ελεύθερο Βήμα 7/12/1995, Εξπρές 6/12/1995 & 10/12/1995)

Τον Δεκέμβριο του 1998 εγκαινιάστηκε το Οικολογικό Περιβαλλοντικό Κέντρο Βυρώνειας. Το Κέντρο αυτό περιλαμβάνει 11 ενυδρεία που φιλοξενούν 25 είδη γλυκών ψαριών που υπάρχουν στη Λίμνη Κερκίνη.
(Ελεύθερο Βήμα 15/12/1998)

Τον Φεβρουάριο του 2000 ιδρύθηκε το Κέντρο Περίθαλψης ζώων και πτηνών στο Λιθότοπο Σερρών.
(Αγγελιοφόρος της Κυριακής 20/2/2000)

Τον Μάιο του 2002 επιστήμονες του Α.Π.Θ. χαρτογράφησαν τη ρύπανση στα υποστρώματα της Λίμνης Κερκίνης με ηλεκτρικές τομογραφίες, σεισμικά κύματα και υπεδάφιο ραντάρ. Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν ενθαρρυντικά.
(Έθνος 28/5/2002)

Από το 1998 και μετά λειτουργεί η «Οικολογική Περιπέτεια» στην πανέμορφη περιοχή του όρους Μπέλες και της Λίμνης Κερκίνης. Στην «Οικολογική Περιπέτεια» περιλαμβάνονται δραστηριότητες όπως ανάβαση με άλογα, ποδηλασία, πλεύση με κανό στη λίμνη, πισίνα, σκοποβολή, τοξοβολία, αναρριχήσεις, μαγειρέματα, επίσκεψη στο φράγμα της λίμνης κλπ.
(Μακεδονία 21/5/2004, Θεσσαλονίκη 3/5/2005)

Σημαντική προβολή στον Τύπο λαμβάνει η διοργάνωση του Οικολογικού Φεστιβάλ "Παρ΄όχθην.......Κερκίνης" από το Δήμο Κερκίνης. Το φεστιβάλ διοργανώνεται από το 2000 και έκτοτε, τον μήνα Ιούνιο. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει αθλητικές, μουσικές, χορευτικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, καθώς και οικολογικές δράσεις, περιβαλλοντική ενημέρωση και ημερίδες αγροοικολογικού περιεχομένου. Στόχος της διοργάνωσης είναι η προστασία και προβολή του υγροτόπου και του φυσικού κάλλους της Λίμνης Κερκίνης και της γύρω περιοχής, αλλά και η περιβαλλοντική ενημέρωση με σκοπό τη δημιουργία οικολογικής συνείδησης στο κοινό.
(Αδέσμευτος 14/6/2001 & 25/6/2003, Αθηνόραμα 15/6/2001 & 27/6/2002, Απογευματινή 21/6/2001, Ημερησία 23/6/2001, Πανσέληνος 24/6/2001, Η Καθημερινή 24/6/2001, Εγώ 26/6/2001, Θεσσαλονίκη 28/6/2001, Εξπρές 11/7/2001, 25/6/2003, 27/6/2003 & 30/6/2004, Ελεύθερη Ώρα 30/6/2004, Ελεύθερος Τύπος 30/6/2004, Εγνατία 30/6/2004 & 25/6/2005, Αγγελιοφόρος 30/6/2004 & 23/6/2005, Ελευθεροτυπία 10/6/2003 & 30/6/2004, City Press 1/7/2004, Αυριανή 1/7/2004, 26/6/2005 & 30/6/2005, Τύπος Θεσσαλονίκης 2/7/2004, Έθνος 30/6/2005)

Αντίστοιχα, η ετήσια διοργάνωση τον μήνα Οκτώβριο της "Γιορτής πουλιών", προβάλλεται εκτενώς από τον Τύπο. Οι επισκέπτες της έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε ξεναγήσεις και παρατήρηση πουλιών, ενώ παράλληλα διεξάγονται δραστηριότητες όπως περιβαλλοντικά παιχνίδια, διαγωνισμοί και εκθέσεις. Τη διήμερη αυτή γιορτή διοργανώνει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, εταίρος της Birdlife International.
(Η Πρόοδος 29/9/2001, Καθημερινός Παρατηρητής 26/9/1998, City Press 22/9/2004, Ελεύθερος Τύπος 22/9/2004, Αυριανή 22/9/2004, Κέρδος 23/9/2004, Αδέσμευτος 29/9/2004, Εξπρές 3/10/2004, Αδέσμευτος 31/10/2004, Αγγελιοφόρος 28/9/2005, Ελευθεροτυπία 29/9/2005, άνω κάτω 2/10/2005)

Τον Ιούνιο του 2005 σημειώθηκε μεγάλη άνοδος της στάθμης του νερού της Λίμνης Κερκίνης, που προκάλεσε πλήθος δημοσιευμάτων από τον Τύπο. Σύμφωνα με αυτά, η άνοδος προήλθε από τις συνεχείς βροχοπτώσεις στη γειτονική Βουλγαρία, οι οποίες έφεραν μεγάλες ποσότητες νερού μέσω του Στρυμόνα με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν μικροί όγκοι σε 3 σημεία του αναχώματος τα οποία ενισχύθηκαν με σάκους άμμου.
(Απογευματινή 14/6/2005, Ελευθεροτυπία 14/6/2005, Έθνος 14/6/2005 & 15/6/2005, άνω κάτω 15/6/2005, Ελεύθερος Τύπος 15/6/2005, Αυριανή 15/6/2005 & 16/6/2005, Η Βραδινή 15/6/2005 & 16/6/2005, Εγνατία 15/6/2005, Αγγελιοφόρος 17/6/2005)

Τον Οκτώβριο του 2005 εγκαινιάστηκε υδροηλεκτρικός σταθμός στη Λίμνη Κερκίνη με ισχύ 5 MW και έκταση 14 στρέμματα.
(Εξπρές 20/11/2005, Αυριανή 21/11/2005, Θεσσαλονίκη 21/11/2005)

Από την πλούσια βλάστηση της Λίμνης Κερκίνης, ξεχωρίζει ο σπάνιος για όλη την Ευρώπη τάπητας από νούφαρα έκτασης 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ο οποίος αποτελεί ιδανικό καταφύγιο για τα ψάρια της περιοχής. Επίσης, στην περιοχή έχουν καταμετρηθεί 244 είδη πουλιών εκ των οποίων τα 70 θεωρούνται προστατευόμενα σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα οι αργυροπελεκάνοι, ένα παγκόσμια απειλούμενο είδος, μεταναστεύει το χειμώνα στη λίμνη και ξεχειμωνιάζει εκεί. Το ίδιο και οι νανόχηνες. Τέλος, έχουν καταμετρηθεί στο ευρύτερο σύστημα Κερκίνης - Στρυμόνα περισσότερα από 30 είδη ψαριών με εμπορικό ενδιαφέρον (γριβάδι, πεταλούδα).
(Περιβάλλον και Οικονομία 11/4/2001, Ελεύθερος Τύπος 25/1/2005)

Από το 2004 πραγματοποιείται πάνω σε τεχνητές εξέδρες της Λίμνης Κερκίνης αναπαραγωγή αργυροπελεκάνων προκειμένου να υπάρξει μία νέα αποικία για το είδος στην περιοχή.
(Τύπος Κυνήγι - Ψάρεμα 13/9/2006)

Το 2006, εκτενής αναφορά στον Τύπο γίνεται για τον μεγάλο αριθμό βουβαλιών που ζει στην Λίμνη Κερκίνη και για τη συμβολή του σε μια νέα τεχνική διαχείρισης υγροτόπων. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι εκεί ζει ο μεγαλύτερος αριθμός βουβαλιών στην Ελλάδα, περίπου 600 ζώα, που κινούνται και βόσκουν μέσα στον υγρότοπο. Η βόσκηση με βουβάλια είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη δημιουργία καθαρών περιοχών, ελεύθερων από την πυκνή βλάστηση του καλαμιώνα, καθώς με αυτό τον τρόπο υποστηρίζεται η δημιουργία παραλίμνιων εκτάσεων με χαμηλή βλάστηση, που σε συνδυασμό με την άνοδο της στάθμης του νερού την Άνοιξη μετατρέπονται σε υδρολίβαδα.
(Αυριανή 8/10/2006, Τύπος Θεσσαλονίκης 8/10/2006, Ελεύθερος Τύπος 7/11/2006)

Τον Δεκέμβριο του 2006 νέες τεχνολογίες επιστρατεύτηκαν προκειμένου να διασωθεί ο βιολογικός πλούτος της Λίμνης Κερκίνης στα πλαίσια έργου που υλοποιείται στο Ελληνικό τμήμα της λεκάνης του Στρυμόνα από το ΕΚΒΥ με εταίρους τη Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων της Νομαρχίας Σερρών, την Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών και το Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάδειξης Περιοχής Λίμνης Κερκίνης. Εικόνες από δορυφόρους αναλύονται λεπτομερώς, καινοτόμα συστήματα μέτρησης παροχής του νερού έχουν τεθεί σε λειτουργία και αισθητήρες ελέγχουν καθημερινά τη στάθμη και αποθηκεύουν δεδομένα.
(Έθνος 2/12/2006, Agrenda 9/12/2006)

Τον Οκτώβριο του 2007 παρότι ουδέποτε είχε παραχωρηθεί η κυριότητα της όχθης της Λίμνης Κερκίνης από το Ελληνικό Δημόσιο στο Δήμο Κερκίνης, η Δημοτική Αρχή όχι μόνο αξιοποίησε την περιοχή κατασκευάζοντας αναψυκτήριο  και νοικιαζοντας το σε ιδιώτη, αλλά προχώρησε και σε επέκταση του μετατρέποντας το σε διώροφο κτίσμα.
(Τα Νέα 18/10/2007, Η Καθημερινή 18/10/2007, Η Ακρόπολη 18/10/2007, Η Αυγή 18/10/2007, Ελευθεροτυπία 18/10/2007, Μακεδονία 19/10/2007, Η Εφημερίδα των Πολιτών 20/10/2007)

Τα αποτελέσματα της έρευνας «Οικολογική Ποιότητα και Διαχείριση Υδάτων σε επίπεδο Λεκάνης Απορροής» που παρουσιάσθηκαν σε ημερίδα τον Δεκέμβριο 2007 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έδειξαν μία εικόνα υποβάθμισης των λιμνών της Βόρειας Ελλάδας, αφού οι περισσότερες αξιολογήθηκαν ότι βρίσκονται από μέτρια έως κακή οικολογική κατάσταση με τον κίνδυνο η Ελλάδα να μην πετύχει τον στόχο που θέτει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ για καλή οικολογική ποιότητα στα επιφανειακά της ύδατα έως το 2015. Ελλιπής έως κακή χαρακτηρίστηκε η κατάσταση στη λίμνη Κερκίνη.
(Έθνος 11/12/2007, Ο Αγγελιοφόρος της Κυριακής 13/01/2008, Θεσσαλονίκη 4/2/08, Ημερησία 5/4/2008)

Τον Μάρτιο 2008 στη λίμνη Κερκίνη, εντοπίσθηκε νεκρή από όπλο λαθροθήρα ένα παγκοσμίως απειλούμενο πτηνό, η νανόνηχα. Ο πληθυσμός της έχει μειωθεί κατά 98% τα τελευταία 60 χρόνια και η απώλεια έστω και ενός ατόμου αποτελεί σημαντικό πλήγμα για τον πληθυσμό της.
(Έθνος 24/3/08, Ελευθεροτυπία 24/3/2008, Ελευθερία 31/3/2008, ΟΙΚΟ της Καθημερινής 10/5/2008)

Τον Δεκέμβριο του 2011 έπειτα από μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προέκυψε ότι η Λίμνη Κερκίνη δεν αντιμετωπίζει ζήτημα ανανέωσης των νερών της, όμως αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα αυξομείωσης της στάθμης με ορατό πια τον κίνδυνο να χάσει είδη ψαριών.
(Καθημερινή 10/12/2011)

Τον Απρίλιο του 2012 προειδοποιητικό καμπανάκι έκρουσαν οι επιστήμονες για τη Λίμνη Κερκίνη. Με βάση εργαστηριακές αναλύσεις, εντοπίστηκαν στα νερά της ίχνη από 23 φυτοφάρμακα, 5 από τα οποία έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα.
(Δημοκρατία 3/4/2012, Ημερησία 12/4/2012)

Τον Ιούνιο του 2012, πραγματοποιήθηκε στη λίμνη επιχείρηση δακτυλίωσης αργυροπελεκάνων, στο πλαίσιο προγράμματος που εκπονούν ο Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης, η Ορνιθολογική Εταιρεία και ο γαλλικός βιολογικός σταθμός Tour du Valat για την παρακολούθηση των μετακινήσεων και των συνηθειών του σπανιότερου και παγκοσμίως απειλούμενου είδους πελεκάνου.
(ΈΘνος 14/7/2012)

Τον Αύγουστο του 2012, η παρατεταμένη ξηρασία και η έλλειψη οξυγόνου στους παραποτάμους και στη λίμνη, επέφεραν τη μείωση της στάθμης της κατά τέσσερα μέτρα και τον θάνατο χιλιάδων αφρόψαρων στον ποταμό Κερκινίτη, έναν από τους σημαντικότερους τροφοδότες της λίμνης.
(Δημοκρατία 2/8/2012, Ελεύθερος Τύπος 2/8/2012, Η Καθημερινή 3/8/2012)

Τον Αύγουστο του 2012, το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας και ο Φορέας Διαχείρισης της λίμνης συνεδριάζουν με θέμα τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης για τη διοικητική υποστήριξη υλοποίησης του έργου «Δράσεις προστασίας και ανάδειξης στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης».
(ΕΞΠΡΕΣ 30/8/2012, Αγγελιοφόρος 30/8/2012, Τύπος Θεσσαλονίκης 30/8/2012)

Τον Νοέμβριο του 2012, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE, διοργανώνεται στη λίμνη Κερκίνη, από την UNEP/AEWA, διεθνής συνάντηση εργασίας για την προστασία της παγκοσμίως απειλούμενης νανόχηνας. Η λίμνη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τόπους διαχείμασης του είδους στην Ευρώπη, όπως και έναν από τους ασφαλέστερους υγροτόπους στην Ελλάδα για τη διατήρηση της άγριας ζωής.
(Αγγελιοφόρος 20/11/2012, Έθνος 20/11/2012, Μακεδονία 22/11/2012, Τύπος Χαλκιδικής 23/11/2012, Αυριανή 25/11/2012)

Τον Φεβρουάριο του 2014 σήμα κινδύνου εξέπεμψαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις για την απειλή εξαφάνισης του παραλίμνιου δάσους της Λίμνης Κερκίνης εξαιτίας των αναγκών άρδευσης του Σερραϊκού Κάμπου, της απόρριψης στερεών και την εκροή αστικών αποβλήτων που έχουν οδηγήσει σε υπερσυγκέντρωση υδάτων στη λεκάνη της Κερκίνης.
(Press 28/2/2014)

Τον Μάρτιο του 2015, ο Νομός Σερρών τέθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μετά από τις καταστροφικές πλημμύρες. Η στάθμη της λίμνης Κερκίνης βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, με κίνδυνο κατάρρευσης των αναχωμάτων της και τον κατακλυσμό αγροτικών καλλιεργειών. Οι τεχνικές υπηρεσίες ανοίγουν και κλείνουν το φράγμα της, προσπαθώντας να ισορροπήσουν τα νερά μεταξύ της λίμνης και των πλημμυρισμένων περιοχών. Εκτός από τη στήριξη των αναχωμάτων στον κάτω ρου του ποταμού Στρυμόνα, άμεση προτεραιότητα δίδεται στο έργο ενίσχυσης-στεγανοποίησης του ανατολικού αναχώματος της Κερκίνης.
(Σερραϊκή Εβδομάδα 13/3/2015, Μακεδονία 20/3/2015, Δρόμος της Αριστεράς 28/3/2015, Έθνος 31/3/2015, Η Καθημερινή 31/3/2015, Η Αυγή 01/04/2015, Ελεύθερος Τύπος 04/04/2015)

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης της λίμνης Κερκίνης Σάββας Καζαντζίδης αναφέρει ότι δεκάδες τόνοι από πλαστικά σκουπίδια, απορρίμματα και άλλα φερτά υλικά από τη Βουλγαρία καταλήγουν κάθε χρόνο, μέσω του Στρυμόνα, στη λίμνη.
(Σερραϊκή Εβδομάδα 15/2/2019)

Τον Οκτώβριο 2019 κατέφθασαν στην Κερκίνη 73 από τις 90 νανόχηνες, που αποτελούν τον συνολικό ευρωπαϊκό πληθυσμό του είδους.
(Τύπος Χαλκιδικής 2/10/2019)

Τον Οκτώβριο του 2019, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προχωρά στην ενίσχυση των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών. Στην Κερκίνη προβλέπονται δράσεις εγκατάστασης νέου εξοπλισμού παρακολούθησης μετεωρολογικών παραμέτρων και στάθμης, σύγχρονων εργαλείων συμμετοχικής διαχείρισης και διαχειριστικών μελετών, καινοτόμων συστημάτων χαρτογράφησης, καθώς και μια πρώτη προσέγγιση για την αντιμετώπιση άγνωστων οργανικών ρύπων και νανοπλαστικών στο υδάτινο σύστημα Κερκίνης - Στρυμόνα.
(Τύπος της Θεσσαλονίκης 10/12/19)

Τον Σεπτέμβριο του 2019, με απόφαση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, συνεχίζεται το έργο της στεγάνωσης του Ανατολικού Αναχώματος της λίμνης Κερκίνης και ορίζεται διενέργεια διαγωνισμού για το έργο τον Οκτώβριο του 2019.
(Σερραϊκή Εβδομάδα 11/9/20)

Ο Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης συμμετέχει στον Παγκόσμιο Συνασπισμό #United for Biodiversity (Ενωμένοι για τη Βιοποικιλότητα) με σκοπό την προώθηση της προστασίας της βιοποικιλότητας. Μετά το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού και το Εθνικό Πάρκο Van Gogh στην Ολλανδία, το Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης είναι το δεύτερο εθνικό πάρκο στην Ελλάδα και το τρίτο στον κόσμο που παίρνει μέρος στον συνασπισμό. Ο συνασπισμός δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στοχεύει στην κινητοποίηση των φορέων που σχετίζονται με την προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας.
(Σερραϊκόν Θάρρος 02/02/2021, Σερραϊκή Εβδομάδα 05/02/2021)

Home   Close